XIX. yüzyıla kadar Türk yazınında gezi tü-
rünün pek zengin bir birikimi olduğu söylenemez; ancak bu yüzyılın son çeyreğinde
pek çok gezi yapıtı yayımlanmıştır. Cenab
Şahâbeddin, 1917-1918 yılları arasında
Tasvir-i Efkâr gazetesi hesabına yapmış olduğu Avrupa gezisi gözlemlerini içeren Avrupa Mektupları'nda, gezip gördüğü ülkeleri doğulu bir sanatçı gözüyle değerlendirir,
dolaylı olarak Osmanlı ülkesiyle karşılaştırır
ve günümüz açısından da önemli sonuçlara
varır. Cenab Şahâbeddin'in ülkemiz açısından değindiği sorunların, ne yazık ki hâlâ
çözümlenemediği görülmektedir. Yazarın
Hac Yolunda adlı kitabı da yine yayınlarımız
arasında çıkmıştır.