Otranto Şatosu ve Frankenstein ile birlikte gotik romanın temel yapısal öğelerini içeren kurucu metinler arasında yer alan bu küçük roman, ruhunu karanlık güçlere teslim eden halife Vathek'in maceralarını anlatmaktadır. Gotik roman türünün dehşet ve korku öğelerini taşıyan karanlık uçurumların doğaüstü güçlerin cirit attığı kasvetli, gizemli kulelerin ve gösterişli sarayların içinde geçen bu heyecanlı maceralar Cehennem kimileyin kendi içimizdedir, dercesine insanın kendi ruhunun karanlıklarına yuvarlanma t

Vahşetin Çağrısı Jack London'ın en önemli eserlerinden biridir. Yazar bu kitabında, altı- na hücum çağını değişik bir açıdan ele alır. Romanın başkahramanları kızak köpekleridir. Jack London, altın hırsıyla gözü dönmüş insanların günlük yaşamlarını, davranışları- nı, duygularını ve egolarını bir köpeğin gö- züyle yansıtmaktadır. Evcil bir köpeğin kızak köpeği olması ve bunu takip eden olaylarla köpeklikten kurtluğa dönüşümü anlatılır. Yazar, bu dönüşümü verirken insanların deği- şimini de gözler önüne serer

Balzac, Vadideki Zambak romanını 1835 yı- lında, 36 yaşındayken, ölümünden on beş yıl önce kaleme almıştır. Ölümünden bir yıl önce eşi Hanska'ya yazdığı bir mektupta, Balzac annesinin canavarlığından söz eder. Ailesinin ona çizdiği eğitim yolunu izlemek istemeyen, yazar olma ve para kazanma mücadelesini özgürleşme mücadelesiyle özdeşleştiren, ömür boyu iflaslarla, borçlarla uğraşan Balzac, bir yandan da hayatının kadınını yılmadan arayıp durmuştur. Vadideki Zambak'ın baş kişisi ve anlatıcısı Félix de Vanden

Otranto Şatosu ve Frankenstein ile birlikte gotik romanın temel yapısal öğelerini içeren kurucu metinler arasında yer alan bu küçük roman, ruhunu karanlık güçlere teslim eden halife Vathek'in maceralarını anlatmaktadır. Gotik roman türünün dehşet ve korku öğelerini taşıyan karanlık uçurumların doğaüstü güçlerin cirit attığı kasvetli, gizemli kulelerin ve gösterişli sarayların içinde geçen bu heyecanlı maceralar Cehennem kimileyin kendi içimizdedir, dercesine insanın kendi ruhunun karanlıklarına yuvarlanma t

Gothic roman, 'aklın kısa devresinin yazınsal ürünü' diye tanımlanabilir. Sanayi devriminin ortasında, romantik kaçışla birlikte, doğaüstü, denetlenemez, tekinsiz güçlerle dolu olan bu türe ilgi duyan Dickens, Bir Noel Şarkısı'nın yanı sıra her Noel'de birini yayınladığı hayalet öyküleri de yazmıştır. Perili ev hem eğlendirici olma hem de do- ğaüstüne duyulan çığrından çıkmış merakın saçmalığını gösterme kaygısını taşıyan bir solukta okunacak bir uzun öykü. Klasik eserleri iki dilli yayınlamak dünya yayıncı

J. Conrad bu harika 'küçük' romanında hayatının sonuna kadar sağlığını olumsuz etkileyecek olan korkunç anıların 'yüreği' Kongo'ya yaptığı yolculuğu, Marlow'un ağ- zından anlatıyor. Conrad'ın farklı anlatılarına taşıdığı Marlow figürü, tıpkı Kafka'da olduğu gibi anlatıcının gerçeklik karşısında bocalayan tutumunun örneklerinden biri. Marlow, insanlıktan çıkmış ticaret temsilcisi Kurtz'un kimliğinde Avrupa sömürgeciliğinin iç yüzünü gösterirken, yazar bizi kendi ruhunun labirentlerine, bilinçaltının derinlik

Faust'un konusu, 16. yüzyılda Almanya'da ya- şamış, büyüye ve simyaya düşkün, şarlatanlıklardan geri kalmayan Doktor Faustus'a ve onun Alman efsanelerindeki izdüşümlerine kadar geri gider. Goethe, "aydınlanma" hareketinin ve bu hareketin Alman burjuva-aristokrat aydını üzerindeki etkisinin bütün yansımalarını değerlendirir. Almanya'da, Fransa'dakine benzer hızlı dönüşümler yaşanamamış, reform umutlarını aristokrasiye bağlayan aydınlar, "dünyadan" kopup uzaklaşarak içlerine ya da Goethe/Faust gibi saraylara

19. yüzyılın hemen başında yazılmış olan ve gotik roman geleneği içinde kendine özgü yerini yaklaşık iki yüzyıldır koruyan Frankenstein ya da Modern Prometheus romanı- nın doktoru Frankenstein, Zeus'tan yalnızca ateşi çalmakla kalmayıp, kilden yaptığı insana ateşin bir parçasıyla can veren mitolojideki adaşı gibi. ölüye Tanrı'nın yıldırımı- nı kullanarak hayat verir. Günümüzün gen teknolojisi ve klonlama tartışmaları kapsamında, romanın felsefi boyutu Shelley'nin klasik metnine ayrı bir derinlik kazandırıyo

Suç ve Ceza, dünya edebiyatının en çok okunan, en büyük romanlarından biri olarak kabul edilir. Sefalet içinde yaşayan, üniversite ile ilişkisi kesilmiş genç Raskolnikov, kendince bir kuram geliştirir ve hem kendisinin hem de yakınlarının sıkıntısına bir anda son vermek için, yaşamayı hak etmediğini düşündüğü, yaşlı, hastalıklı, insafsız, ka- çık bir tefeci kadını öldürmeye karar verir. Dostoyevski, ilk bakışta bir polisiye romanı çağrıştıran bu metinde, insan ruhunu bir kez daha büyük bir sınav ile karşı k

Robinson Crusoe, 1719 yılındaki ilk basımı- nın ardından sadece kendisinden sonraki ada edebiyatını etkilemekle kalmamış, 18. yüzyılın başına kadar uzanagelen benzer konudaki edebiyatı da robinsonadlar baş- lığı altında sonrakilere bağlamıştır. Onlarca taklidi çıkan, her dönemde kahramanı yeniden yorumlanan Robinson Crusoe, kimi edebiyat tarihçilerine göre modern romanın da babası sayılmaktadır. Oyunlara, operalara, çizgi romanlara, filmlere, günümüzdeki bilgisayar oyunlarına esin kaynağı olan Robinson Crus

Dünya edebiyatının en büyük yazarlarından olan Fyodor Dostoyevski, bu eseri sürgünden döndükten sonra St. Petersburg'da yazdı. Romanı anlatan, genç bir yazar olan ve gelecek vaat eden İvan Petroviç'in, yazma yöntemleri ve toplumsal konumu Dostoyevski'nin kendi yaşamından alınmıştır. Kahraman, büyük bir ünden yoksulluğa düşer. Yazarın en güçlü eserlerinden sayılan Ezilenler, yoğun özyaşam öyküsel izler taşır.

Batı edebiyatının en büyük klasiklerinden biri olan Sefiller, iki düzlemde büyük bir ustalığın, yaratıcı zekâ ve yeteneğin örneğini sunuyor: Karakter portrelerinin çiziminde ve tarihsel, sosyo-kültürel gerçeğin titiz anlatı- mında. Roman, saçma bir nedenle suçlanan Jean Valjean'ı, sokak çocuğu Gavroche'u, kötünün cisim bulmuş örneği Thénardier'leri, düzen ve disiplinin hasta ruhlu koruyucusu yalnız adam Javert'i, dinsel bir çilenin simgesi, sokak kadını Fantine'i ve onun kızı melek Cosette'i dramatik bir ge

Gothic roman, 'aklın kısa devresinin yazınsal ürünü' diye tanımlanabilir. Sanayi devriminin ortasında, romantik kaçışla birlikte, doğaüstü, denetlenemez, tekinsiz güçlerle dolu olan bu türe ilgi duyan Dickens, Bir Noel Şarkısı'nın yanı sıra her Noel'de birini yayınladığı hayalet öyküleri de yazmıştır. Perili ev hem eğlendirici olma hem de do- ğaüstüne duyulan çığrından çıkmış merakın saçmalığını gösterme kaygısını taşıyan bir solukta okunacak bir uzun öykü.

Dickens, bu eserle Fransız Devrimi'nden yaklaşık yetmiş beş yıl sonra, daha önce bir kez denediği tarihsel romana dönüş yapar. İngiltere adasının karşısındaki Fransa'da, 19. yüzyılın hemen öncesinde cehennem bir süreliğine yeryüzünde kurulmuş gibidir. Dickens'a göre devrimi Fransa'ya davet edenler, özellikle imtiyazlarını bencilce de- ğerlendiren, üretimden kopuk, suça batmış, insafsız, asalak Fransız aristokratlarıdır. Tarihe ve devrime bu bakışıyla, İngiltere'deki aristokratların ve muhafazakâr sınıfların

Üç Hikâye, üç ayrı kişinin hayat hikâyesi. Herodias ve Aziz Julien, tarihsel-efsanevi kişilikler; Saf Bir Kalpin Félicité'si ise, çağ- daş kurmaca bir figür. Hikâyelerin arasında, aynı kitapta bir araya getirilmiş olmanın dı- şında bir bağlantı yok ilk bakışta; oysa onları birleştiren üst başlık, en geniş anlamıyla hayat. Hizmetçi kız Félicité, kaderin küçük dokunuşlarıyla, direnmeden, ağır ağır yalnızlı- ğın uçurumuna sürüklenirken, Aziz Julien, iç dünyasındaki fırtınalarla altüst oluyor; Herodias'ta ise,

J. Conrad bu harika 'küçük' romanında hayatının sonuna kadar sağlığını olumsuz etkileyecek olan korkunç anıların 'yüreği' Kongo'ya yaptığı yolculuğu, Marlow'un ağ- zından anlatıyor. Conrad'ın farklı anlatılarına taşıdığı Marlow figürü, tıpkı Kafka'da olduğu gibi anlatıcının gerçeklik karşısında bocalayan tutumunun örneklerinden biri. Marlow, insanlıktan çıkmış ticaret temsilcisi Kurtz'un kimliğinde Avrupa sömürgeciliğinin iç yüzünü gösterirken, yazar bizi kendi ruhunun labirentlerine, bilinçaltının derinlik

Yer yer çatlamış eski kemanından, görü- nürde ekmeğini çıkartmaya çalışan çalgıcı Jakob öteki sokak çalgıcılarından farklıdır. Önünde notalar vardır, ama o, zaman ölçü- sünden, melodiden yoksun, sadece kendisi için varolan bir dünyada, sadece kendisinin anladığı, hissettiği bir şeyler çalıp durur; dolayısıyla da önündeki ters çevrilmiş, eprimiş şapkasının içi genellikle boş kalır. Avusturya edebiyatının önemli simalarından Franz Grillparzer, Fakir Çalgıcı'da, 19. yüzyılın vazgeçilmez edebiyat tipi toplum dı

Uğultulu Tepeler, ilk yayımlandığında, dö- nemin en saygın edebiyat dergisi Quarterly Review'da "onulmaz biçimde canavarca", "isyan ettirecek" nitelikte bir roman olarak değerlendirilmişti. Bugün ise, edebiyat tarihçileri bir başyapıt ile karşı karşıya bulunduğumuzdan eminler. Earnshaw çiftliğine getirilen yoksul, sahipsiz çingene çocuğu Heathcliff ile çiftliğin güzel kızı Catherine arasındaki tutku, uğultulu tepelerin laneti gibi dolaşır ortada; duygularıyla oynanan Heathcliff sevgilisinin soylu ve varlıkl

Kendi zümresinin dar sınırları içinde, gerçek hayatı yaşadığı sanısıyla sürüklenip giden İvan İlyiç, görünürdeki mutlu, pürüzsüz ya- şantının düzenini bozan beklenmedik bir ziyaretçiyle sarsılır: Kapıyı çalan ölümdür. Ona hayat üzerinde düşünme fırsatı vermek ister gibi, dünyasından adım adım alır ölü- mün eli.

Fransız gerçekçiliğinin büyük ustası Balzac, Fransız Devrimi'nin yarattığı büyük altüst oluşun yazarıdır. Burjuva sınıfının sermaye biriktirme süreçlerinde yıktığı değerlerin yarattığı boşlukta hemen bütün toplumsal katmanların dramını anlatır. Goriot Baba, mülk ve para edinme süreçleri içinde yalnızlığa giden yolun taşlarını döşer. Kızları ve onların kocaları arasında sıkışıp kalmış Kral Leardir o; büyük bir melodramın da baş aktörü.